Gieo hạt như thế nào?

Bất cứ một cây hoa nào được sinh sản từ hạt đều có thể gieo bằng hạt. Sự thành công hay thất bại của gieo hạt trước hết là do chất lượng hạt, sau đó là điều kiện môi trường có thích nghi hay không, việc quản lý có hợp lý hay không. Hạt tốt phải là những hạt mẩy, độ thuần và tỷ lệ nảy mầm cao, phát triển mạnh, không có sâu bệnh.

Để bảo đảm những tiêu chuẩn đó nên bắt đầu chọn từ khi cây mới ra hoa kết trái và có biện pháp thu hái bảo quản tốt. Do hạt của các loài hoa có kỳ chín không đều nên phải thường xuyên quan sát sự chín của hoa quả, thu hái kịp thời. Những hạt đã hái phải tách ngay để hong gió cho khô, sau đó chọn những hạt mẩy, không có sâu bệnh để cất trữ. Cất trữ hạt là một khâu rất quan trọng, điều kiện cất trữ tốt hay xấu ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ nảy mầm. Phần lớn hạt cây hoa sau khi khô có thể bỏ vào chai nút kín, để nơi khô mát, không có ánh nắng mặt trời. Một số loại hạt phải bảo quản theo phương pháp riêng, như hạt tường vi, thược dược, hoa hồng, hoa quế, sau khi thu hái phải bỏ vào cát cất trữ; hạt hoa bạch lan, hoa mẫu đơn sau khi thu hái phải gieo ngay, không thể cất trữ; hạt hoa súng phải cất trong nước nếu không sẽ mất sức nảy mầm.

Hạt cây cảnh khi nảy mầm phải có nước, độ ẩm, nhiệt độ, không khí và ánh sáng thích hợp. Nước là điều kiện tiên quyết của sự nảy mầm, nhưng lượng nước nên vừa phải, quá nhiều sẽ làm cho thiếu oxy hạt bị thối. Theo kinh nghiệm của những người trồng hoa, trước lúc gieo hạt thường ngâm hạt trong nước ấm 40°C, thời gian ngâm tùy theo loại hạt to, nhỏ và khả năng hút nước nhanh hay chậm. Nói chung sau khi hạt phình to là vớt ra bỏ vào túi vải, giữ ẩm, tiến hành thúc mầm cho đến khi hạt nảy mầm là đem gieo.

Nhiệt độ cần thiết cho sự nảy mầm của cây hoa khác nhau theo loài. Những loài hoa chịu rét sống 2 năm thường yêu cầu nhiệt độ là 15-20⁰C, những cây hoa mọc 1 năm không chịu rét, cần có nhiệt độ 20-26⁰C. Khi hạt nảy mầm, chú ý cung cấp đủ không khí cho mầm. Hạt nhiều loài hoa khi nảy mầm không cần ánh sáng trực xạ, nếu cần phải che bóng.

Mùa gieo hạt thương tiến hành vào 2 mùa: Xuân, thu. Loại hoa nào gieo vào mùa xuân, loại nào gieo vào mùa thu do đặc tính sinh vật học của loài hoa đó quyết định. Những loài hoa 1 năm không chịu rét thường gieo vào mùa xuân; những loài 2 năm chịu rét thường gieo vào mùa thu. Những loài có rễ thắt sức chịu rét mạnh có thể gieo vào các mùa: xuân, hạ, thu. Những loài hoa trồng trong nhà kính cần tùy theo điều kiện trong nhà mà điều chỉnh cho hợp lý và có thể gieo hạt cả 4 mùa. Những loài có hoa nở vào mùa xuân như cúc lá dưa thường gieo vào tháng 7-8, nếu muốn nở vào đầu tháng 5 thì gieo vào tháng 9-10.

Để cây con mọc đều không bị sâu bệnh, trước lúc gieo hạt cần tiến hành xử lý đất, biện pháp đơn giản là xới đất, phơi ải. Nếu lượng đất không nhiều có thể hun đất, xử lý ở nhiệt độ cao trong một giờ; nếu lượng đất nhiều, có thể dùng nước Rogor 0,1% hoặc thuốc tím 0,1% tưới vào đất để khử trùng, rồi phủ kín nilông một ngày đêm để phát huy tác dụng của thuốc.

Khi gieo hạt cần chọn chậu hoa mới, sạch và khô, có lỗ thoát nước được đậy bởi các viên ngói mỏng, đệm lên cát thô hoặc tro bếp dày 3cm làm tầng thoát nước, rồi thêm đất nuôi trồng, lắc cho đều sau đó san phẳng là có thể gieo hạt. Phương pháp gieo hạt có gieo hố, gieo vãi, gieo hàng. Nghề trồng hoa gia đình dùng phương pháp gieo hố là thích hợp nhất.